Nhắc đến việc nhiều người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật khiến dư luận bức xúc, các đại biểu Quốc hội ủng hộ có chế tài riêng, xử lý nghiêm và yêu cầu người nổi tiếng sai sự thật phải bồi thường.
Đây là một trong những nội dung nhận được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm khi thảo luận tại hội trường Quốc hội sáng 10/5, về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.
KOL, người nổi tiếng quảng cáo sai cần bị xử lý ở cả nơi làm việc
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa – Vũng Tàu) quan tâm đến việc quảng cáo trên nền tảng số có sự tham gia của các KOL – là các cá nhân, tổ chức có kiến thức, người nổi tiếng, người có tầm ảnh hưởng lớn đối với xã hội, là người truyền cảm hứng, dẫn dắt dư luận, có khả năng ảnh hưởng đến quyết định của người khác…
Theo bà Phúc, những KOL này chủ yếu trải nghiệm và đưa ra nhận xét, đánh giá theo quan điểm với góc nhìn cá nhân nhằm tạo sự tin tưởng từ khách hàng, nhất là trong các chiến dịch marketing, quảng bá thương hiệu.
Những vấn đề trên, theo đại biểu, được nhiều người trong xã hội quan tâm và đã 2 lần được đặt ra trong các phiên chất vấn của Quốc hội về việc quảng cáo sai sự thật với các mặt hàng tiêu dùng từ xa xỉ đến thiết yếu.
Nữ đại biểu cho rằng dự Luật lần này cùng với quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng, cần tăng cường xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo.
Bà cũng đề nghị Chính phủ sớm sửa đổi nghị định để xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo, nâng cao mức phạt để đảm bảo tính răn đe, bảo vệ sức khỏe tính mạng người tiêu dùng, đồng thời tạo môi trường quảng cáo lành mạnh và bình đẳng.
“Bên cạnh đó cần bổ sung, rà soát các quy định về đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp, pháp lý của người có ảnh hưởng. Việc có cơ chế quản lý riêng với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng là cần thiết”, bà Phúc nhấn mạnh.
Bà lý giải những người nổi tiếng làm việc trong các cơ quan, tổ chức, khi họ quảng cáo sai sự thật thì cơ quan tổ chức đó cần có cơ chế quản lý chặt chẽ, đồng thời sửa đổi, bổ sung quy chế hoạt động nội bộ quy định cụ thể về đạo đức nghề nghiệp khi tham gia hoạt động quảng cáo, cũng như quy định rõ hình thức vi phạm.
Nhấn mạnh nghĩa vụ của người chuyển tải quảng cáo rất quan trọng, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng cho rằng cần quy trách nhiệm của chủ thể quảng cáo và người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, bởi thực tế có những người quảng cáo phản cảm.
“Tôi rất đồng tình tăng mức xử phạt hành chính với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, đặc biệt là với người có ảnh hưởng, người nổi tiếng. Bởi người tiêu dùng xem, nghe thì rất tin tưởng người nổi tiếng. Cũng chính vì thế, chủ thể quảng cáo mới thuê người nổi tiếng, người có uy tín quảng cáo sản phẩm”, ông Hòa nêu quan điểm.
Đề nghị làm rõ cơ chế bồi thường khi người nổi tiếng quảng cáo sai
Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cũng ủng hộ việc xử lý nghiêm những người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật dẫn đến thiệt hại cho người tiêu dùng, để công tác quản lý, kiểm soát đối với nội dung và hoạt động quảng cáo được chặt chẽ.
Từ các vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả bị phát hiện vừa qua, nữ đại biểu nêu thực tế các công ty này đều có các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm, nhưng thực tế các sản phẩm đều là hàng giả.
“Vậy việc yêu cầu người quảng cáo, nhất là các ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên, KOL có trách nhiệm kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa có thực sự khả thi? Việc thông báo trước đến người tiếp nhận quảng cáo về việc mình thực hiện hoạt động quảng cáo sẽ như thế nào, hay viết Facebook, đăng TikTok, Youtube nói tôi chuẩn bị quảng cáo cho sản phẩm này, mời bà con chuẩn bị theo dõi?”, bà Thu đặt vấn đề và đề nghị cần sửa đổi, bổ sung các nội dung này để đảm bảo khả thi hơn.
Về cơ chế bồi thường với hoạt động quảng cáo sai của người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng, nữ đại biểu cho rằng cần quy định rõ hơn trong luật.
“Có thể bổ sung nghĩa vụ của họ, phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường vì hành động quảng cáo sai của mình”, bà Thu góp ý.
Bà cũng dẫn kinh nghiệm một số nước, như Mỹ, yêu cầu người nổi tiếng phải tiết lộ rõ ràng mối quan hệ tài chính với thương hiệu khi quảng cáo sản phẩm. Quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm về hiệu quả hoặc tính năng của sản phẩm.
Tại Hàn Quốc cũng cấm các hoạt động quảng cáo trá hình trên mạng xã hội, nếu vi phạm có thể bị phạt tối đa 2% doanh thu quảng cáo hoặc tối đa 500 triệu won (khoảng 8,7 tỷ đồng).
Năm 2022, quốc gia này còn bổ sung quy định cấm nghệ sĩ làm gương mặt đại diện cho các hãng rượu để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ.
Các quy định này, theo bà Thu, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo tính trung thực trong hoạt động quảng cáo.
“Người nổi tiếng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật khi tham gia quảng cáo để tránh các hậu quả pháp lý và ảnh hưởng đến uy tín cá nhân”, đại biểu nhấn mạnh.